مرجع مقالات مسجد توفیق

مسجد یزد براق ترین بنای شهر یزد آدرس مسجد توفیق مشهد میباشد. بنای این مسجد باشکوه دارنده مطرح ترین مناره ها در جمهوری اسلامی ایران طی قرن ها متمادی بر بقایا یا این که در کنار بناهای متنوعی سازه شد‌ه‌است.

مسجد جامع یزد کانون گروه ای از بناهای مرتبط با زمان ها و مدل های گوناگون میباشد که از نگاه معماری دارنده کیفیتی بسیار تعالی میباشد. این سازه از نظر خوابیدگی گنبد، سردر رزرو مسجد توفیق مشهد رفیع و همینطور کاشی کاری خوشگل و منحصربه‌فرد آوازه دارااست. این بنای عصر آذری به طور یک مسجد تک ایوانی با گنبدی باشکوه و شبستانهای گوناگون در کنار سردری رفیع از زیباترین مساجد کشور ایران میباشد.کسانی نظریه دارا هستند که در روزگار قبل از اسلام در این جا آتشکده ای برپا بوده که تا روزگار بعداز اسلام هم دوام داشته میباشد ولی آنچه مسلم و مکتوب میباشد آن میباشد که در قرن پنجم هجری او‌لین امیر کاکویی بعد از ورود به یزد به تعمیر و تجدید بنا مسجدی که در قرن ها گذشته برپا بوده میپردازد.

محور های شماره مسجد توفیق مشهد مسجد جامع تازه بوسیله سید رکن الدین در قرن هشتم نهاده می‌شود و در قرن ها بعداز آن به صورت مدرن بسط مییابد، چنان که به گفته معلم پیرنیا بنای گنبد منزل و یکی‌از تنبی ها وابسته به عصر ایلخانی و سردر رفیع مسجد وابسته به فرصت شاهرخ از پادشاهان زمان تیموری است. او اعتقاد دارد در زمانه صفویه دو مناره به سردر مسجد جامع یزد افزوده گردیده و شبستان مسجد طالقانی مشهد زمستانی نیز یادگاری از زمانه قاجاریه است.

میدان های کشور‌ایران با کارکرد در مقیاس آدرس مسجد توفیق مشهد شهر، به نوعی پیاده سازی گردیده اند که ضمن آنکه در باطن محدوده شهر مکان داشتند؛ فضاهایی می‌باشند که با جداره و ابنیه کالبدی کادر گردیده اند. معماری میدان دارنده کارکردهای شهری بودند و فعالیتهای شهری در پیرامون و داخل آنان وجود داشته میباشد.

معماری میدان سازه بر نقش و عنایت کارکردی، به طور هندسی در هیبت مربع یا این که مستطیل بوده میباشد و به ازای این انتظام هندسی در کالبد میدانها، سطح های جانبی پیاده سازی می گردیده‌است. جداره های تمامی سطح ها و احجام تشکیل دهنده محدوده اطراف، از اجزای متفاوت تشکیل‌شده و از یک سو محصور به زمین و عرش و از سوی دیگر محصور به جداره ها و یا این که معابر رزرو مسجد توفیق مشهد بوده میباشد.

معنی میادین شهری در میدان های مشهور جمهوری اسلامی ایران، چه آنهایی که سوابق ای تاریخی دارا هستند و چه آن مجموعه که در سالهای اخیر به باعث بسط شهر تاسیس گردیده اند، تمامی بیشتر تحت عنوان یک گره شهری، نقش ترافیکی دارا هستند.

این میادین با حق تقدم تسهیل جریان اتومبیل پیاده سازی گردیده اند و بعضا نیز حتی بـدون داشتن برنامه ای از پیش رقم خورده، در جریان اصلاح وضع و اوضاع جان دار صورت گرفته اند. آنچه امروزه بیش تر از هر مجال دیگری به دیده می‌آید، تغییر تحول ماهوی میدانها از فضاهای مثبت، بی نقص شماره مسجد توفیق مشهد و دارنده قابلیت و امکان است

برای میدان های جمهوری اسلامی ایران بر پایه ی معماری سنتی مشخصات و تعاریف مختلفی را می اقتدار مطرح کرد که در تحت به مثال هایی از آن ها اشاره میکنیم:

معماری میدان به شکلی میباشد که عرصه نمایشی باشد برای معاش یک شهر، از تکان، سعی و کوشش برای معاش و سرزندگی شهروندانش خبر میدهد. میدان مسجد طالقانی مشهد با طرح و ترکیبش به شهر نام و نشان می‌بخشد و از نام و نشان ساکنان آن خبر میدهد.
میدان فضایی میباشد با سه آن گاه تماما معین، دارنده محدوده ای مشخص به درون و بیرون، که کف و بدنه آن از معماری تعریف و تمجید گردیده ای شامل است. گرچه میدانهای تازه و مهمی نیز وجود دارا‌هستند که فضای شان جزء به جزء پیاده سازی گردیده البته دارنده بدنه مشخصی نیستند.

هرچنـد کـه در ایـن بنـا از تزیینـات زیـادی آدرس مسجد توفیق مشهد به کار گیری نشـده اسـت، ولـی مثال هایی از تزیینات آجـری سـاده و خفته راسـتـه کـه در نمـای حـجـره اسـتفاده شـده و در سالهای اخیـر روی آن ها گچ یا این که سیمان کاری شـده وجـود دارااست.
مـوارد تزیینـی دیگـر دو در چوبی کاروانسـرای حاج صفرخان اسـت کـه در مدخل هـای اصلـی قـرار دارا هستند
قوس هـای بـه عمل گرفتـه شـده در کاروانسرای حاج صفرخان دو نـوع میباشد : ۱ قـوس نیم دایره در طاق آهنـگ سـقف حجره هـا ؛ ۲- قـوس کـنـد کـه در طاق هـای مهم زیرزمیـن (انبـار) مـورد به کارگیری قرار گرفته میباشد.
نوع دیگر تزیینات کاروانسرای رزرو مسجد توفیق مشهد حاج صفرخان همدان، فرفوژه هـای فلزی در کتیبه ی درگاه هـای حجره هایی میباشد که از شغل های اواخـر زمان ی قاجـار و اوایل زمان ی پهلوی محسوب می شـود. البتـه ایـن تزیینات عمدتاً مربـوط بـه اوایـل دورهی پهلوی و در نتیجـه ی مـراودات با اروپایی می باشـد.
این سیرتکامل آرایه پردازی فلزی در اکثر کاروانسراهای جنـب بـازار و تعـداد زیـادی از منزل های دیرین همـدان به کار گیری شـده میباشد. طرح هـای غالـب آن هـا از نـوع اسلیمی اسـت كـه البتـه متناسـب بـا مصالح آن صورت گرفتـه میباشد.
تزیینـات مـورد به کار گیری در نمای حجره هـا بـه شـیوه ی تزیینات أجـری خفته راسـته بـوده
درهـای کاروانسرای حاج صفرخان نیـز شماره مسجد توفیق مشهد از تزیینـات فـلـزی برخوردارنـد کـه از تزیینات رایـج زمـان قاجـار میباشد.
در اوایـل سـده بیسـتم سـاخت کاروانسراهایی در جنـب بـازار همـدان هـم مـورد توجـه بـوده میباشد. به لحاظ می رسـد کـه کاروانسرای حاج صفرخان در اواخـر زمان قاجـار سـاخته شـده باشـد کـه معمـاری و مدل آن هـم ایـن ادعـا را تأیید می کنـد. هرچنـد کـه سـال دقیقـی بـرای آن نمی تـوان مشخص و معلوم نمـود ؛ زیـرا فـاقـد هرگونه کتیبـه و مـدارک مکتـوب میباشد.

طبـق نـقـل برخی از ساکنین، زمـان سـاخت بـه حـدود ۱۵۰ سال پیش برمی شود کـه مقـارن بـا اواخـر دورهی قاجـار میباشد .

کاروانسـرای حاج صفرخان همدان بـا توجـه بـه مسجد طالقانی مشهد خصوصیت های فضایی و عملکردی از نوع کاروانسرای تجـاری می باشـد؛ زیـرا دارنده تراس مرکـزی بـوده و حجره هـا کـه در دو طبقـه پیرامـون تراس مرکـزی، بنـا شـده اند و حجره هـای طبقـه ی بـالا و تحت، مخصـوص مـوارد تجـاری بوده میباشد.

منزل داروغه مشهد شاید جز آدرس مسجد توفیق مشهد واپسین بناها از معماری سنتی اهل ایران در مشهد میباشد که در عین حالا اثر معماری روسی و الگوبرداری از معماری شرقی به خیر و خوبی قابل مشاهده میباشد مانند:

به کارگیری از آجرهای قالبی در صورت ها و پوسته های متعدد.
تزیینات چوبی ذیل سقف ها.
طرح پله دو طرفه برای دسترسی به تراس.
تندیس های گچی و تراشیده گردیده.

از نکات شایان توجه رزرو مسجد توفیق مشهد در تشکیل داد منزل داروغه قربت دو منزل دیگر بدین منزل دیرین میباشد که ظاهرا هر سه منزل تیم ای را تشکیل داده اند که به یکدیگر شیوه داشته اند. برای ورود به منزل داروغه میتوان از ضلع جنوبی ساختمان وارد گروه شد ایوان مرکزی منزل داروغه که مشمول باغچه های خرد و یک آبگینه قشنگ در اواسط ان میباشد نماد از تقلید معمار از اصول معماری اهل ایران داراست.

متراژ ساختمان سازه حدود 1100 مترمربع است و معماری آن به مدل سه طرفه مشهور میباشد بدین مفهوم که در سه ضلع شمالی و جنوبی و شرقی ایوان ساختمانی در دو طبقه پیاده سازی گردیده‌است که 2 ضلع فرمان روا نشین و نشیمن به واسطه ضلع غلام رو به یکدیگر متصل گردیده اند.

از سایر خصلت های معماری شماره مسجد توفیق مشهد اهل ایران تفکیک قسمت های فصل‌زمستان نشین و فصل تابستان نشنین در منزل های اهل ایران میباشد. منزل داروغه نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بسیار هنرمندانه به رعایت این اصل پرداخته میباشد به نحوی که در دو ضلع ایوان و در 2 ساختمان شمالی و جنوبی هم فصل‌تابستان نشین و هم فصل‌زمستان نشین پیاده سازی گردیده‌است.

این چنین که با تعبیه مطبخ در بخش زیرین قسمت فصل زمستان نشین و یا این که استعمال از وسایل گرما زا مانند بخاری دیواری ، پنجره های دو جداره یا این که پیاده سازی او‌لین شومینه در مشهد گرمای موردنیاز در فصل سوز و سرما برای منزل حمایت شد‌ه‌است. و البته برای ساخت و ساز فضایی خنک و دل چسب مطلوب با فصل گرما در نصیب فصل تابستان نشین از بادگیر ، آبگینه اب به مدل و مسجد طالقانی مشهد اسلوب معماری اهل ایران مستعمل میباشد به طوریکه با نشستن در‌این محیط به خیر خنکای هوا در‌این نصیب منزل را شم می‌کنید.

یکی بناهای مدل خراسانی در معماری آدرس مسجد توفیق مشهد جمهوری اسلامی ایران میباشد . کهن ترین نصیب مسجد مرتبط با شبستان جنوبی میباشد . تغییرات متعددی در عصر های آن گاه ، مثلا در طول آل بویه در آن داده گردیده است.لذا مسجد ، ترکیبی از طریق خراسانی و رازی داراست.

با کاوشهایی که به تازگی انجام یافته ، اثبات کرده اند برده اند که طرح مهم و ابتدایی مسجد جامع اصفهان ، شبستانی رزرو مسجد توفیق مشهد (بومسلمی یا این که شبستان ستوندار ) میباشد . این مسجد والا ، تاریخی دیرین داراست و در زمان های متعدد ، تغییرات کلی در آن داده گردیده‌است.

به طور تقریب از کلیه پادشاهان سلسله های اهل ایران بعداز اسلام در آن تاثیر و کتیبه ای مشاهده میشود . به ویژه در عهد و پیمان سلجوقی ، تیموری و صفوی ، حیث به اینکه مسجد کنونی دارنده طریق ای رازی میباشد ، لذا در نوشته‌علمی مدل رازی به شرح از آن حرف شد‌ه‌است.

مسجد جامع تبریز

این مسجد اصولا ، به مدل خراسانی در معماری اسلامی ایجاد شده است. و ابعاد ملحقاتی به آن اضافه شد‌ه‌است . طرح اول مسجد ، شبستانی در جنوب و ایوانی در مقابل شبستان میباشد که یک ایوانی بوده میباشد به‌این ایوانهای تکی « گیری » می گفتند و گروهی از کارشناسان نظریه دارا‌هستند که پیش از آن این محل یک آتشکده بوده میباشد.

دانستیم که مدل خراسانی در معماری اسلامی او‌لین مدل معماری بعداز ورود این دین به کشور‌ایران میباشد.

چهار خصوصیت:آسانی بسیار در پیاده سازی ، جلوگیری از بیهودگی ، عموم واری و منفعت گیری از مصالح ساکن را می قدرت برای این مدل برمی شمرد

همان طور که نظارت کردیم در مسجد تاریخانه که به باور گدار سابق ترین مسجد جامع به امر خلفای عباسی در جمهوری اسلامی شماره مسجد توفیق مشهد ایران میباشد ، هر چهار خصوصیت متبوع مدل خراسانی را در معماری توضیح می‌دهد و این مسجد را می قدرت بی نقص ترین مثال این مدل برشمرد.

بعد از آن مثال دیگری که با مسافت تعدادی دهه ای پس از تاریخانه تشکیل‌شده ، مسجد جامع فهرج میباشد که فقط دو خصوصیت از چهار خصوصیت مدل خراسانی در معماری اسلامی را دارد ، دوری از بیهودگی که به عبارتی پلان خرد و توده و جور آن و دیگری به کار گیری از مصالح ساکن میباشد.

البته این مسجد دیگر عموم مسجد طالقانی مشهد وار نبوده و طول و شکوه ابنیه ساسانی را به حافظه می‌آورد ، همینطور این مسجد دیگر آسانی مسجد تاریخانه را ندارد و در ردیف ها و نماهای گوناگون دیوار شاهد تزئینات مختصری با رغبت به هنر قبل از اسلام هستیم.

این پروسه ادامه پیدا می نماید تا اینکه در مسجد جامع نائین احوال گوناگون خیس از قبلی می گردد و شاید غیر از پلان شبستانی مسجد که بتوان جزو خصوصیت آسانی آن در پیاده سازی به اکانت آورد ، هیچکدام از خصوصیت های دیگر مدل خراسانی در معماری اسلامی در آن مشاهده نمیشوند

اعتنا به سوابق تشکیل داد آبگینه آدرس مسجد توفیق مشهد و کاربرد آب در معماری سنتی اهل ایران مدل های ویژه ای در پیاده سازی گونه های تزیینی آب میباشد مانند اشکال تحت:

آبگینه در قبال عمارت
یکی راه‌های ایجاد کرد آبگینه در سازه، قرار دادن آن در مقابل نمای یک عمارت بود . این طرح معمولا در کاخ ها و کوشک باغات استعمال می‌شد رزرو مسجد توفیق مشهد و در آن معمولا حوضی بلندمرتبه و گاه خرد ، رو به نمای مهم سازه قرار می گرفت. مداقه این طرح را می قدرت اینگونه برشمرد.

خواص آیینه ای آب و منعکس شدن ستونها و تزئینات عمارت درحوض، در فضاهای خرد موجب رهایی از تنگنا و در فضاهای بلندمرتبه سبب به ساخت و ساز شم ادب می‌شود. به علاوه در اکثری از ساعتها روز به باعث رفلکس تصویر عرش و گیاهان دور و بر آبگینه در آب ترکیبی از رنگها خصوصا آبی‌رنگ و سبز در آبگینه ها ساخت میشود که در کنار فضای خاکی و بی روح ابنیه، جذابیت بیشتری شماره مسجد توفیق مشهد را رفتار می نماید.

آبگینه های موازی عمارت را بیشتراز تمامی، می قدرت در گلشن های زمان تیموری در هرات روئت کرد. گلشن عالم آرا اولیه ساختمانی بود که فرمان روا حسین بایقرا بعد از جلوس بر تخت سلطنت فرمان ساختن آن را اعطا کرد . او در چهار کناره گرد آبگینه تعالی گلشن می گرد‌همایی. از یک طرف به کارها دولتی می پرداخت و از سوی دیگر بزم عیش و نشاطش به رویکرد بود.

گرچه این گلشن ده دوازده، عمارت،کوشک و اداره دولتی را در خویش مکان داده بود. البته فقط بخشی از آن که می اقتدار موقعیتش را معلوم کرد، همین مسجد طالقانی مشهد آبگینه بزرگی بود که در نصفه شمال شرقی محوطه در کنار چهار کوشک قرار گرفته بود. ويلبر این نظر را دارد که‌این طرح مشابه طرح گلشن شمال در سمرقند بوده میباشد تنها در مقیاسی کوچکتر، باغچه امیر علیشیر نوایی در گازرگاه هرات به‌این موادتشکیل دهنده مشابهت داشته میباشد.

معماری صفویه با‌یقین یک کدام از آدرس مسجد توفیق مشهد براق ترین زمان های هنری جمهوری اسلامی ایران بعداز اسلام میباشد. بایستی اذعان داشت که معماری کشور‌ایران در عصر صفوی توشه دیگر بعدازظهر نوین و درخشانی برای کشور ایران به ارمغان آورد.انگیزه پیشرفت هنر و معماری در زمان صفویه چه بود. در سال ۹۰۷ هجری قمری پاد شاه اسماعیل نخستین سلسله صفوی را احداث کرد در اولِ احداث پایتخت سلسله صفوی شهر تبریز بود، در اواخر قرن دهم هجری قمری در طول فرمان روا عباس پایتخت این رزرو مسجد توفیق مشهد سلسله از شهر قزوین به شهر اصفهان جابجایی یافت. با گزینش پایتخت تازه، و با ظهور معماری صفویه در‌این شهر، اصفهان تحت عنوان یکی‌از براق ترین شهرهای خاورمیانه توسعه پیدا کرد.
با اعتنا به امنیت کشور‌ایران درین زمان بناهایی تبارک و فاخر مانند: کاخهای خوب قاپو ، چهل ردیف ، هشت پردیس و سالن اشرف در اصفهان ، مقبره شاهزاده حسین ، رمز درب شماره مسجد توفیق مشهد بهتر قاپو و چهل ردیف ساخته شدند. به نترسی می اقتدار اعلام کرد در معماری صفویه هنری که در نوع خویش خوشگل و بی نقص بوده پدیدار شد‌ه‌است. در قرن دهم هجری قمری هنرمندان جمهوری اسلامی ایران به حاصل نو ای دست یافتند، کاخ خورشید و برجهای چشم بانی شهر کلات از دست آورد های هنر معماری مسجد طالقانی مشهد صفوی میباشد.

شبستان تابستانی ( گنبدخانه ) وسیع ترین آدرس مسجد توفیق مشهد و خیره کننده ترین فضای مسجد میباشد. پهنا دهانه گنبد آن ۱۵ متر و طول آن ۳۴ متر میباشد و کلاً مساحتی در حدود ۱۶۰۰ متر مربع را اشغال کرده است. فضای شبستان تابستانی ، پشت تراس بزرگی میباشد ( حیاط جنوبی ) که فاقد دیوار و در ورودی بوده و به نظر طول زیاد آن، تهویه خیر در تابستانها به دلیل رزرو مسجد توفیق مشهد تکان هوا تولید میگردد . این محل از نگاه دور و بر سازی یکی‌از شغل های مثال در حین خویش است.

چون گنبد بر چهار مبنا پایدار میباشد؛ در سود مشاهده کرد بسیار متعددی به شبستان تابستانی می‌دهد . چهار مناره برتر سازه درین تراس و همسایه گنبد شبستان تابستانی قراردارد. گنبدخانه مسجد مکتب سپهسالار تحولی در معماری مسجد به‌حساب می‌آید. چلیپای شماره مسجد توفیق مشهد بزرگی به بعدها ۴۵ متر در ۴۵ متر، گنبد اساسی را با دهانه ۱۵ متر در راءس قرار داده میباشد. در بخش جنوبی ، بیننده فضایی بلندمرتبه را سوای هر ستونی تصور می نماید. سبکی این دور و اطراف را حتی جرزهای عظیمی که گنبد روی آن قرار گرفته مخدوش نمی سازد . چهار گنبد کاربندی با قاعده مستطیلی ، بالهای چلیپا را پوشش داده اند.

در نمای بیرونی نیز این چهار گنبد سلسله مراتبی در جنبش به سمت گنبد اساسی با طول ۲۵ متر به وجود میاورد. همینطور ، چهار مناره بلند با شالوده هایی که ۲ متر آن سنگ میباشد به شیوه دقیق و دلپسندی حجاری و جهت استحکام بیشتر سازه در بندهای آن ها سرب ریزی مسجد طالقانی مشهد گردیده است و بدنه مناره ها با کاشی منقوش گردیده‌است.

مکتب آقابزرگ کاشان در اولِ ورودی دارنده آدرس مسجد توفیق مشهد سردر، جلوخان و کریاس گسترده هشت ضلعی میباشد.
بعد از ورود به محوطه مکتب آقابزرگ، دو صحن فوقانی و تحتانی و حجره های محل سکونت طلاب و گنبد آجری با شکوه و گلدسته های دو طرف آن خود نمایی میکند.
صحن مسجد مکتب آقابزرگ کاشان در دو طبقه تشکیل شده، طبقه نخستین که همکف میباشد با آبگینه و باغچه بندی تخصیص به مکتب داشته رزرو مسجد توفیق مشهد میباشد.
در سه طرف آن دوازده حجره با صندوقخانه و راهروها غیر وابسته با یک معلم بزرگتر از حجرات در میانه و یک سری انبار در زاویه ها تاسیس شده است.
در سمت شمال آن سرداب گرانقدر مکتب آقابزرگ کاشان با دوتا بادگیر مرتفع هوایي تاسیس شد‌ه‌است؛
طبقه دوم مکتب آقابزرگ کاشان از دو طرف ارتفاع شرقي و غربي کف آن راهروهاي وسیعي میباشد که روي نصیب فوقاني حجرات مکتب واقع گشته شماره مسجد توفیق مشهد میباشد.
همینطور در بخش تحتانی زاویه جنوب شرقی گنبدخانه مسجد مکتب آقابزرگ کاشان ساختمانی میباشد که دارنده آبگینه منزل، آبریزگاه، آب انبار و چاه آب است.
مکتب آقابزرگبه مدل مدرسه ها چهار گلشن و صدر اصفهان ایجاد شده است و پلان مسجد آقابزرگ کاشان هم دارنده سه شبستان میباشد.
مسجد مکتب آقابزرگ کاشان از دید پلان، جزو مدارسی میباشد که دارنده سه شبستان میباشد. با این درحال حاضر مهم ترین نکته در ارتباط این سازه، ادغام مکتب مسجد طالقانی مشهد و مسجد در پوسته بنایی واحد میباشد.
تراس این سازه در دو طبقه قرار گرفته میباشد که طبقه فوقانی آن در دورتادور خویش، حجره‌هایی برای طلاب دارااست.

ایوان
ایوان در کاروان سرای دیرگچین، مهم آدرس مسجد توفیق مشهد ترین و محوری ترین بخـش فـضاست چون همـه اتـاق هـا گرداگرد آن چیده گردیده اند و همانند نگینی آن را فرا گرفته اند. نقطه کانونی و راءس ثقل كل بنـا نیز در اواسط ایوان جای دارد. تراس ضـمن آن کـه بـه عنـوان فـضای تهیه کننـده هـوا از بـاد پرهیز کرده و سایه به وجود میاورد ، فضای ویژه برای تعاملات انسانی ساخت و ساز می کنـد.

ازاین منظر تحرک و جنب وجوش در‌این نصیب از محیط نسبت به بقیه مناطق در حداکثر قـرار دارااست. باطن گرا بودن کاروانسرای دیر گچین خلال آنکه منجر ارتقاء رزرو مسجد توفیق مشهد ضریب امنیتی سازه میشود، یعنی مراقبت از آن را سهل می نماید، انس و الفت و صمیمیت قابل توجهی در بین استعمال کنندگان سازه پدید می‌آورد که بسیار بالاتر از رابطه ها کم آب و نسبتاً مکانیکی آن‌ها در طی هجرت اسـت.

انسان هایی که در طول مهاجرت به تحمیل به ستون و متوالی تکان می کردند و حداکثر می توانستند با یک‌سری نفر جلوتر یا این که عقب خیس از خویش در مورد باشند در‌این محیط این قابلیت و امکان را مییابند که با هـم اخـتلاط نشسته و به تبادل حیث بپردازند ، بگویند و بشنوند، بیاموزند شماره مسجد توفیق مشهد و بیاموزانند و احیاناً رابطه ها اقتصادی و خریدوفروش تجاری با یکدیگر برقرار کنند.

تراس محرمانه
در گوشـﮥ شمال شرقی محوطه کاروانسرای دیر گچین بنایی چهار ایوانی پیرامون یک ایوان مرکزی هشت ضلعی ایجاد شده است. طاقچه‌های مو جود در چهار گوشـﮥ سازه نیز دارنده طرح نصفه هشت ضلعی میباشد. از آنجایی که نقشـﮥ هشت ضلعی در دورۀ ساسانی رایج نبوده و از مشخصه‌های دورۀ اسلامی محسوب میگردد، شاید بتوان این نصیب را از بناهای وابسته به دورۀ اسلامی کاروانسرا مسجد طالقانی مشهد دانست.

فارغ از شک و تردید این نصیب، دیدنی دقت‌ترین بخش مو جود درمحوطه به شمار می‌رود و احتمالا برای اسکان مسافران قوم شاهی و یا این که کارگر بلندپایه استعمال می‌شد‌ه‌است.