مرجع مقالات مسجد توفیق

ابوریحان محمد بن احمد بیرونی آدرس مسجد توفیق مشهد یک کدام از گرانقدر‌ترین عالمان کشور‌ایران و اسلام میباشد که در عرصه‌های مختلفی مانند فلسفه ،گویش، نجوم، تاریخ، ریاضی، بشر‌شناسی، فقه، الهیات و ... تبحر بالایی داشته میباشد و همینطور تحت عنوان یک کدام از وسیع ترین پژوهشگران اسلامی شناخته میگردد. ابوریحان بیرونی در حومه شهر کاث، بنا شده در مرز و بوم خوارزم (ازبکستان مدرن) متولد شد و در شهر غزنه افغانستان وفات یافت. متاسفانه همان طور که مشاهده می کنید حرم این دانشمند گرانقدر در موقعیت بسیار بدی جای‌دارد.

بقاع ابوریحان بیرونی رزرو مسجد توفیق مشهد افعانستان

ناصر خسرو، افغانستان
ناصر خسرو شعر سرا، جهانگرد، فیلسوف و حکیم تبارک اهل ایران بود که در قرن 4 تا 5 قمری می‌زیست. او در روستای قبادین مرو (تاجیکستان مدرن) چشم به جهان گشود و بیشتراز 10 تاثیر نادر‌نظیر مانند مهاجرت طومار ناصر خسرو، خوان الاخوان، وجه آیین، دیوان شعر و گشایش و رهایش از خویش بر جا گذاشت. گفته می شود ناصر خسرو بعد از 87 سال معاش در روستای کوچکی به اسم یمگان (در افغانستان مدرن) دیده از دنیا فرو بست و طبق وصیت خویش در همین جای نیز به خاک شماره مسجد توفیق مشهد ودیعت شد.

ابوسعید ابوالخیر عارف، اندیشمند و شعر سرا اهل ایران بود که در سال 357 قمری در ناحیه‌ای بنا شده در ترکمنستان مدرن (که در قبلی جزو جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌گردیده)، به دنیا آمد و در سال 440 قمری در همین ناحیه به خاک ودیعه شد. وی در حین معاش خویش سالیان درازی را صرف فراگیری مریدان خویش کرد و یک کدام از مهمترین اثرها وی اسرار التوحید فی مقامات روضه خوان ابی سعید که 130 سال بعداز مرگش به وسیله یکی نوادگان وی به اسم محمد بن منور مسجد طالقانی مشهد نگاشته شد.

آرامگاه صائب تبریزی در اصفهان و در محله لبنان آدرس مسجد توفیق مشهد قرار گرفته میباشد. مدل معماری حرم صائب تبریزی وابسته به زمانه صفویان میباشد. همت سازندگان آرامگاه بر این بوده که بنای آرامگاه را متناسب با فرصت حیات صائب بسازند.

آرامگاه صائب تبریزی در باغی واقع گردیده که پوشیده از درختان بلند و سرو میباشد که نمادی از شعرهای دل انگیز اویند. رنگ پوسته تشکیل داد بنای آرامگاه صائب، رنگ فیروزه ای میباشد که نمادی اصیل در ایجاد کرد بناهای آرامگاهی کشور‌ایران به حساب می‌آید.

تاریخچه آرامگاه صائب تبریزی (حرم صائب تبریزی)
میرزا محمد علی صائب تبریزی در سال 1592 میلادی ( 1016 هجری قمری ) در تبریز چشم به جهان گشود و در سال 1676 میلادی در اصفهان وفات یافت. صائب تبریزی را بعد از رزرو مسجد توفیق مشهد مرگ در گلشن فردی خودش دفن کردند.

در روزگار زندیه و قاجار، این گلشن رو به ویرانی بنیان و از محلة عباس آباد صرفا نامی باقی مانده بود و بس، البته سکوئی در ضلع شمالی گلشن ویران باقی بود و عموم گرد آن انباشته شده، دعا می‌خواندند که به قبر آقا دارای اسم و رسم بود. قبل از آنکه بنای آرامگاه ساخته خواهد شد، بنابر دلایل نامعلوم، جزو موقوفات مسجد لنبان به اکانت می‌آمد

والی وقف جهت بهره برای مسجد، گلشن را اجاره داده بود و مستأجر، قفل بزرگی بر در گلشن زده و هیچ کس حق ورود به آن را نداشت. در سال 1317 مرحوم معلم جلال همائی این جای را حفاری کرد و سنگ قبر صائب و دیگرافراد را پیدا کرد در واقع تا قبل از سال ۱۳۱۷ هیچ کس از وجود مقبرۀ صائب تبریزی خبر نداشت.

غبار بیماری آلزایمر حتی برای دو قرن می تواند چنان پرده بر خواطر برافکند که هیچ تاثیر و آدرس از آنچه روزی بوده میباشد باقی نباشد. آرامگاه این شعر سرا نامی که صرفا دو قرن پیش, از دیار خاکی مالامال کشیده و رفته میباشد به باد بیماری آلزایمر ودیعه گردیده بود

در سال 1328 مرحوم احمد شماره مسجد توفیق مشهد دستچین معانی در مهاجرت به اصفهان از جریان مطلع شد و بعداز رجوع به طهران با تولید غوغا در جامعه ها علمی، ادبی و سیاسی، جریانی را به‌پا‌کرد که سبب شد وزیر فرهنگ وتمدن وقت، جهت تجدید بنا آرامگاه دستوری صادر مبادرت نماید.

معلم حسین معارفی اصفهانی، نقشة بنای بقاع صائب تبریزی را پیاده سازی کرد و به طهران ارسال کرد. آن نقشه با لحاظ مهندس محسن فروغی فرزند ذکاء‌الملک کامل شدن شد و بعد از چهار سال ساختمان آرامگاه در سال 1346 به انتها رسید.

برای تشکیل داد بقاع صائب تبریزی ، حدود هفتصد هزار تومان هزینه شد که یک هشتم آن را اصفهانیان عشق و علاقه‌مند اهدا کردند و سایر را انجمن ملی پرداخت. مقرر بود که بهره‌برداری آرامگاه مقارن با تشکیل کنگرة باستان شناسی (اردیبهشت ماه 1347) انجام شود، البته مشخص و معلوم نشد چرا و به چه عامل تا نیمة مهر 1347 به عقب افتاد.

متاسفانه عدم استیناف صحیح بدین مسجد طالقانی مشهد آرامگاه صائب تبریزی سبب ساز به از در میان رفتن نصیب هایی از آرامگاه گردیده‌است.

این مسجد از طرف امیرحسن چوپان ملقب آدرس مسجد توفیق مشهد به علاء الدین تاسیس شده است و زیرا تحریر کتیبه ها و مندرجات دیوارهای درون و بیرون مسجد به خط عبدالله سیرفی و یک کدام از شاگردان زبر دست او انجام یافته لذا عوام، آن مسجد را معلم و طلبه نامیدند.

مسجد اسماعیل خاله اوغلی (پسرخاله)
این مسجد در سمت چپ یا این که جانب جنوبی دالان مکتب طالبیه در بین مکتب شرعی جعفریه و مسجد جامع بلندمرتبه تبریز واقع گردیده‌است.
این مسجد ‎ ۱۰ستون سنگی قشنگ و هجده گنبد ضربی آجری دارااست که آن را مسجد ˈملا محمد حسن پیش نمازˈ می گفتند.مسجد امام آدینه
این مسجد در جنب شرقی بازار مسجد جامع در رزرو مسجد توفیق مشهد اطراف مکتب طالبیه واقع شد‌ه‌است.
بیست ردیف سنگی با راز ردیف مقرنس و سی گنبد ضربی آجری دارااست. ردیف ها در چهار ستون قرار گرفته اند و روی تمامی آنان رنگ سبز زده گردیده و به جهت این مسجد به مسجد سبز نیز دارای اسم و رسم بوده و بازرگانی دین دار به اسم حاج علی به تاریخ ‎ ۱۲۵۵هجری قمری آنرا عمارت نموده است.

مسجد حاج صفر علی
این مسجد در ضلع شمالی ایوان مکتب حاج صفرعلی واقع گردیده و مسجدی با عظمت و قشنگ با گنبدی بلند و مناره ای منقش به کاشی های آبی میباشد.
در ضلع شرقی و غربی مسجد دو سالن دیگر وجود دارااست که هریک به مکان خویش مسجد غیروابسته ای به‌حساب می‌آید.
بین مسجد حاج صفرعلی و دو مسجد جانبی، پنجره هایی چوبی گذاشته اند که موقع گشوده شدن آنان هر سه مسجد به هم متصل میگردند و به طور مسجد واحدی در میایند.
بانی مسجد تاجر معاصر نایب السلطنه شماره مسجد توفیق مشهد حاج صفرعلی خویی میباشد.

مسجد حجت الاسلام

این مسجد در جنوب صحن مکتب طالبیه و جانب غربی مسجد جامع تبریز واقع گردیده و پنجاه و چهار گنبد آجری آن بر روی چهل ردیف سنگی کبود قایم میباشد.
همگی ردیف ها منشوری و دارنده قاعده ‎ ۱۰ضلعی و رمز ردیف مقرنس یکنواخت می‌باشند به جز یک ردیف گران قدر بنا شده در جلو محراب که حجاری تزیینی مارپیچی و رمز ردیف مقرنس پرکاری دارااست و از شاهکارهای هنر حجاری به‌حساب می‌آید.

مسجد حسن فرمان روا

این مسجد به وسیله اوزون حسن یا این که فرزندش یعقوب تشکیل شده و اینک به طور ویرانه متروکی درآمده میباشد. چندین ردیف سنگی و یه خرده سنگ نوشته های شکسته و در هم ریخته مسجد طالقانی مشهد صرفا ما‌نده از آن مسجد میباشد.

مسجد شاهزاده

این مسجد به مسجد شهدا دارای شهرت گردیده و در حین عباس میرزا ولیعهد ایجاد کرد آن شروع و در حین مهدیقلی میرزا اخوی محمد پادشاه کامل شدن گردیده‌است.

مکتب سپهسالار در استحکام و حجم محیط و آدرس مسجد توفیق مشهد چشم انداز بهتر و ایجاد کرد دلگشا اولی و وسیع ترین مسجد و مکتب خوب پایتخت به‌حساب می‌آید که مطابق اصول مهندسی و معماری سازه گردیده و از هر لحاظ تابع الگوهای معماری سنتی اهل ایران میباشد.

تاریخچه تشکیل داد مکتب سپهسالار
مکتب سپهسالار که از مثال های به یاد ماندنی مدارس سابق کشور ایران میباشد در شهر طهران و در عصر قاجار در سال 1296ساخته شد‌ه‌است. مهندس و طراح رزرو مسجد توفیق مشهد آن اولی مهندس و معمار تحصیلکرده اهل ایران به اسم میرزا مهدی خان شقاقی ملقب به ممتحن الدوله میباشد که بعداز اتمام تحصیلات خویش از فرانسه به کشور‌ایران بازگشته میباشد.

مرحوم سپهسالار در نقشه کشی و معماری ساختمان این بنای تعالی، صورت سازه و نقشه ابنیه شرقی اسلامی را در حیث داشته و به نظریه برخی از کارشناسان این سازه از مجاورت ترین تلفیق ها بین معماری مساجد استانبول میباشد.

تشکیل داد هسته مهم مکتب سپهسالار در حدود پنج سال به ارتفاع انجامیده و در دوران شش سال، ایجاد کرد سازه اتمام یافته که اما خویش سپهسالار ، دو سال بعداز استارت تاسیس سازه درگذشت و بعد از مرگ او کامل شدن گروه به وسیله برادرش یحیی خان مشیرالدوله انجام شده میباشد.

خصوصیت های معماری مکتب سپهسالار
· معماری این سازه که شاید بتوان به جرأت آنرا واپسین شاهکار معماری اهل ایران دانست دارنده الگوی چهارایوانی میباشد.

· بنای مسجد مکتب سپهسالار مجموعاَ دارنده ۸ مناره بلند میباشد که بلندترین آن ۳۷ متر و کوتاه ترین آن ۲۵ متر طول داراست.

· امتداد نیم استوانهای آنان تا کف شماره مسجد توفیق مشهد تراس میرسد و ابتکاری منحصربه شخص را به اکران درمی آورد.

· همگی مناره ها از خشت درست شده و پوششی با کاشی کاری بسیار خوشگل دارا‌هستند.

· در استحکام مکتب سپهسالار ، بیان همین مقاله بس که محوطه سازه بدواً به عمق ۱۷ متر حفر گردیده و شفته ریزی محکمی انجام شده میباشد.

موادسازنده و فضاهای معماری مکتب سپهسالار
ورودی های مکتب
که طبق نقشه سازه ، سازه مسجد طالقانی مشهد شش ورودی داراست.

گنبد مسجد تحت عنوان یکی مهم‌ترین موادتشکیل آدرس مسجد توفیق مشهد دهنده معماری اسلامی به ویژه در مساجد در حیث گرفته میگردد. به کارگیری از گنبد مسجد در معماری اسلامی از زمان بنی امیه از اورشلیم در 691 میلادی استارت شد. مشخص و معلوم میباشد که گنبد مسجد در بدو تأسیس ذیل تأثیر معماری بیزانس بوده میباشد.

پیاده سازی گنبد مسجد در معماری اسلامی، در انواع گوناگون آن، سبب شد تا مضمون‌ آن‌ها دربین معماران مسلمان به جهت نمادگرایی متعالی، به یکی‌از مهم ترین عنصرها معماری اسلامی تبدیل گردد.

معماری اسلامی رزرو مسجد توفیق مشهد و به ویژه معماری مساجد، یک تصویر از کیهان یا این که آدم در بعد ها کیهانی اوست.تن آدم معبدی میباشد که روح درآن استقرار می‌یابد.صحیح مانندکیهان که به سود به عبارتی روح زنده میباشد.

ربع و دایره، گونه های کمال یافته ای می‌باشند، مربع نماینده ومظهرخاکی ونشان دهنده کمیت هاست. گنبد مسجد غالبا در زمان اسلامی دارنده شالوده های چهارضلعی و بعد از آن هشت ضلعی و غیره بوده اند که تفسیر اندیشمندانه و عارفانه ای دارا هستند، شکل هندسی مبنا آن که مکعب صورت میباشد قادر است خویش الهامی از بنای کعبه باشد و در مرحله آن گاه چهار ضلعی تبدیل به هشت و شانزده و سی و دو و سرنوشت دایره و گنبد افق میباشد که بعضا افضل از برخی دیگر شماره مسجد توفیق مشهد میباشد.

گنبد مسجد کنایه از کرسی الهی و نیز فقید ملائکه و قاعده مربع و چهار کناره هم، نشان عالم جسمانی روی زمین میباشد. صورت فرنگی آن نیز کنایه از جمال و گلدسته نیز نشانه جلال الهی میباشد. این عنصر مظهر اسمان و نماد دهنده چگونگی میباشد. گنبدهای اهل ایران هرمورد دارنده صورت و نقش خاص و غیر وابسته به مسجد طالقانی مشهد خویش هستند.

همان گونه که از معماری کاخ پیداست، نگارگری آدرس مسجد توفیق مشهد های باطن سالن ها و اتاق های شمالی و جنوبی، از چندین مدل متعدد سرمشق گرفته اند.
پیاده سازی برخی از نقوش کاخ چهل‌ ردیف با بررسی شاهانی مثل فرمان روا عباس اولیه و دوم انجام یافته میباشد. قسمت های دیگر از نقوش دیوار ها، مبنی بر سیاق نقوش اروپایی ها پیاده سازی گردیده‌است.
تالار منحصربه‌فرد میهمانان در کاخ چهل ردیف با طرح ها و نقوش طلایی و بسیار خوشگل از شاهکارهای نقاشان زمانه صفوی میباشد.
اما بعضی از طرح های کشیده گردیده روی دیوارهای کاخ بوسیله نقاشان ایتالیایی و اروپایی انجام یافته میباشد.
نگارگری های رزرو مسجد توفیق مشهد سالن مرکزی کاخ چهل ردیف در زمانه قاجاریه نگارگری گردیده اند که علامت دهنده ی پذیرایی فرمانروا عباس نخستین و دوم از شاهان و سفرای ارمنستان و همایون هندی و پیکار فرمانروا اسماعیل با ازبکان میباشد.
در دو طرف تالار مرکزی کاخ نگارگری سفرای اروپایی را دو تا از نقاشان هلندی به اسم های آنژل و لو فعالیت نگارگری کرده اند و در وضعیت کلی نقوش و اشکال طرح های گوناگون روی دیوارهای تالارها به نوعی یک اتفاق افتاد از آن مجال را نماد میدهد.

کاخ چهل ردیف در زمان فرمان روا عباس یکم تاسیس آن شروع شد و در میانه آن عمارتی درست شده بود.
پاد شاه عباس نخستین، کوشکی بین گلشن سازه بنیان که‌این کوشک هسته نخستین کاخ را ایجاد کرد که سالن میانی کاخ چهل ردیف و غرفه‌ های چهار کناره آن را در بر می گرفت.

در سلطنت سلطان عباس دوم، ساختمان شماره مسجد توفیق مشهد کامل شدن شد و در ساختمان جان دار مرکزی، تغییرات کلی داده گردیده‌ میباشد. سالن آینه، سالن ۱۸ ردیف، دو اتاق گرانقدر شمالی و جنوبی سالن آینه، حیاط های طرفین تالار پادشاهی و آبگینه گرانقدر مقابل سالن با کل تزئینات نگارگری و آئینه کاری و کاشی کاری سنتی دیوارها و سقف ها افزوده گردیده‌ میباشد.

گلشن کاخ چهل‌ ردیف اصفهان در سال 1310 با شماره 108 تحت عنوان گنجینه‌ ای از تاریخ، هنر و فرهنگ وتمدن کشور ایران در فهرست ارثیه ملی کشورمان قرار مسجد طالقانی مشهد گرفت و در سال 2011 میلادی با شماره 1372 تحت عنوان بخشی از به جا مانده جهانی سازمان یونسکو شناخته شد.

مسجد ملک کرمان پیشینه ای حدود یک هزار سال آدرس مسجد توفیق مشهد داراست و او‌لین مسجد جامع شهر کرمان و از مساجد زیبای جمهوری اسلامی ایران میباشد که تا روزگار آل مظفـرو احـداث “مسجد جامع مظفـری”، بـه عـنـوان هسته ی مرکزی اجتماعات کرمان شناخته شـده بـود در قبلی های به دور جز جامعه ها شهر بوده و تزیینات متفاوتی از عصر های متعدد تاریخی را در خویش مکان داده میباشد.
تاریخچه مسجد ملک (مسجد امام کرمان)
مسجد ملک کرمان، وسیع ترین و کهن ترین مسجد کرمان اسـت کـه احـداث آن در عهـد ملک تورانشاه از حکام سلاجقه کرمان در سالهای ۴۷۷ الی ۴۹۰ هجری صـورت رزرو مسجد توفیق مشهد گرفته میباشد.

این مسجد از حیث مساحت و مدل ساختمان ، دارنده ۱۱۰ متر طـول و ۸۰ متـر پهنا میباشد.
گرانقدر ترین ایـوان آن در ضلع غربی و سایر در شمال و جنـوب و شـرق مسجـد قـرار دارااست.
ساختمان بلند سلجوقی آجری نیز در همیـن مـحـدوده واقع گردیده است که در ضلع شمال شرقی مسجد ملک کرمان قرار گرفته میباشد.
در دیگر ضلع های مسجد نیز شبستان شماره مسجد توفیق مشهد هایی وجود دارااست که پر اسم و رسم ترین آن شبستان امام حسن (ع) واقع میباشد.
در ضلع غربی، سه درب ورودی وجود داراست.
سردر جنوب غربی آن او‌لین ورودی مسجد امام کرمان بوده میباشد و بعد ها با دخل و تصرفاتی که در ادوار متفاوت در بنای مسجد انجام شده و به خصوص با تاسیس خیابان مسجدملک درهای شمالی و شرقی نیز گشوده شد‌ه‌است.
در قبلی قناتی به اسم مستوره (منسوب به دختر ملک توران سلطان یکم) وجود داشته که آب قنات از طـريـق فـواره ای به صحن مسجد ملک کرمان منتقل می گردیده مسجد طالقانی مشهد است.

مزار و مسجد قطب الدین حیدر در شهر تربت حیدریه آدرس مسجد توفیق مشهد در استان خراسان رضوی جای دارد. قطب الدین فقط فرزند ابوبکر فرزند سلطانشاه سالوری از شاهزادگان ازبک و از تبار خاقان شکاف بوده میباشد.
مزار و مسجد قطب الدین حیدر را در سال 958 هجری خورشیدی تاسیس شده است. عمر این سازه به عصر تیموریان می رسد. بیشتر حکم دهنده‌ها به معماری خاص این سازه دقت ویژه‌ای می‌کردند و فعلا یکی‌از بناهای فاخر آرامگاهی کشور ایران میباشد. در عصر صفویه و در سال 993 هجری خورشیدی پادشاه محمود تربتی امر کرد تا آرامگاه را تجدید بنا نمایند. به همین خیال و خاطر می شود سبکی از معماری صفویه را هم درین سازه روءیت کرد. مزار قطب الدین حیدر را در سال 1310 در رزرو مسجد توفیق مشهد لیست اثرها ملی جمهوری اسلامی ایران تصویب کردند.
مزار و مسجد قطب الدین حیدر مشمول آرامگاه قطب‌الدین حیدر و ایوانی از مسجد جامع قدیم میباشد.
بقاع قطب‌الدین بین محوطه پایین گنبد قرار گرفته و بارگاه چوبی آن دارنده تاریخ ۹۸۷ هجری قمری میباشد و در امتداد فضای ورودی آن نیز محرابی درنظرگرفته شده میباشد.
بنای جان دار در یک‌سری عصر تاریخی آیتم دقت قرار گرفته میباشد به گونه ای که محور آرامگاه به احتمال زیاد در زمان تیموری با گنبد دو قالب گسسته پایدار بر تاق نماهای شانزده گانه ساخت گردیده ست.
در عصر صفویه در سال ۱۰۲۳ هجری قمری به کوشش خواجه پاد شاه محمود تربتی نیز تغییراتی در معماری آن انجام شده میباشد.
در ضلع غربی آرامگاه حیاط مسجد جامع قدیم جلب لحاظ می‌نماید.
بنای مسجد جامع آجری میباشد و تاریخ بنای آن که بر سنگ سیاه و لوح مانندحک گردیده علامت دهنده سال ۱۰۴۵ هجری قمری میباشد و بانی ایجاد کرد مسجد نیز خواجه عبدالله فرزند درویش شماره مسجد توفیق مشهد علی تربتی مذکور میباشد.
مشمول ايواني مرتفع, ورودي و محوطه زير گنبد میباشد اين مزار كه اساسا از بناهاي زمان تيموري میباشد با گنبد دو جداره استقرار بر طاق نماهاي شانزده گانه ايجاد شد‌ه‌است.
در عصر صفويه در طول فرمان روا عباسي در سال 1023 هجري به کوشش خواجه فرمانروا محمود تربتي حاكم تربت با مصالح سنگ و گچ و بسيار مستحكم تجدید بنا و بازسازي گردیده‌است.
پوشش زيرين سقف مزار و مسجد قطب الدین حیدر در فضاي داخلي مزين به تقوشي هندسي بسيار ممتاز داراست به خط كوفي لا اله الا الله و محمد فرستاده الله و اسامي تعدادي از عرفا مسجد طالقانی مشهد حكاكي گرديده میباشد.

آرامگاه در جمهوری اسلامی ایران سهم قابل توجهی آدرس مسجد توفیق مشهد در تاریخ معماری جمهوری اسلامی ایران داراست و نظارت یک آرامگاه دارای شهرت در کشور‌ایران از جنبه های مختلفی زیرا تاریخی، اجتماعی، مذهبی، معماری و هنری شایان توجه میباشد.

از آرامگاه در تمدن فارسی عمید، به عنوان مکان آرمیدن، محل آسایش، محل اسکان، گور، مزار و بقعه و محل دفن حافظه گردیده است. مجموعاَ آرامگاه، بنایی میباشد که تنی از شخصیت های مذهبی یا این که غیر مذهبی در آن مدفون اند.

آرامگاه مذهبی، محل دفن امامزاده، مصلح یا این که البته از اولیاء خداست که بدل به زیارتگاهی همگانی شد‌ه‌است. فی مابین تمامی ابنیه مذهبی، مقابر و امامزادگان از مهم‌ترین رزرو مسجد توفیق مشهد بناهای مرز و بوم به شمار می‌روند.

بعداز عصر ساسانی و در اولِ ورود اسلام به کشور ایران نمی قدرت تشکیل داد تاثیر خاصی از آرامگاه در کشور ایران رویت کرد و حتی فراتر از آن، بیشتر مراسم یادبود و تشییع جنازه نیز از جانب مسلمانها مذموم شمرده می‌شد و تکریم قبور و برپایی مراسم در مجاورت آنان از عادات ناپسند یهود و مسیحیت برشمرده می‌شد. ولی در به عبارتی اثناء، با برهان در جانبداری ماندن مزار سرداران جنگی از باد و باران، تاسیس سایبان روا شد و بعد از مدتی نیز مزار اصحاب فرستاده(ص) نیز شاخص های چادری و چوبی شناخته شدند که به قبور ساسانی دارای شهرت شدند.

بیان کننده آرامگاه معنایی نمادین شماره مسجد توفیق مشهد دارااست یعنی جایی که روح از گرفتاری های مادی بیرون شـده بـه وقار می‌رسد. آرامگاه های کشور‌ایران، بعداز مساجد متداولترین نوع بنای همگانی در معماری اهل ایران میباشد. در مجموع آرامگاه دارای اسم و رسم به بنایی گفته می‌گردد که یک یا این که چندین شخصیت مذهبی یا این که سیاسی در آن دفن گردیده باشد.

این نوع بناها را به دو مجموعه، بقاع های مذهبی (زیارتی) و مقبـره هـای غیـر مذهبی می اقتدار تقیسم کرد. بقاع های مذهبی در بیشتر شهرها و روستاها به امامزاده مشهور شـده انـد و در مقایسه با بقیه بناهای اسلامی به جز مساجد از اعتبار ویژه ای برخوردارند. امامزاده ها بیش از سایر بناهای عصر اسلامی گزینه احترام وعلاقه مسلمان‌ها مسجد طالقانی مشهد به ویژه شیعه‌ها می‌باشند.

مسجد در کشور‌ایران به مکانی اطلاق آدرس مسجد توفیق مشهد می‌شود که مسلمان‌ها در آن مهم‌ترین عبادات خودشان را به مکان می‌آورند. ولی این کلمه در معنای محل سجده میباشد، مسجد کانون تجلی نام‌و‌نشان معنوی مسلمان ها و مرجع و هواخواهی توکل آن‌ها، از مجال صدر اسلام بوده میباشد. مساجد اهل ایران مهم‌ترین عنصر شهری معماری و راس تبلور خوب ترین گونه های، ابتکار عمل، ذوق وسلیقه، و ذوق و سلیقه معماران مسلمان بوده میباشد.

مسجد در کشور رزرو مسجد توفیق مشهد ایران تحت عنوان عبادتگاه رهروان اسلام در زمان اعصار از دگرگونی و پویایی خاصی در کالبد و محتوی بهره مند بوده میباشد. این فرمان از طرفی ریشه در احساس پرستش مو جود در فطرت آدمی داشته، از جنبه دیگر احساس زیبایی دوستی را با خویش هم پا نموده است. تجلی زیبایی دوستی در هنر نمایی بشر ها بروز کرده و این خویش در سرویس شم توانمند پرستش، برهان پرداختن به با ارزش ترین تجلیات هنر در عبادتگاه بوده میباشد.مسجد تاریخی و مساجد جامع به صورت جدا، بنای مذهبی مهم اسلامی میباشد که والاترین کارکرد آن، عبادت جمعی میباشد. مسجد اهل ایران تحت عنوان کانون عبادی، اجتماعی و فرهنگی ، نام‌و‌نشان دیرپایی داراست که هیچ گاه نمی تواند از ساختار اجتماعی و شهری آن غیروابسته خواهد شد. سلسله مراتب هیبت و نوع مساجد کشور ایران از پیوستگیشماره مسجد توفیق مشهد کالبدی طلاق ناپذیری برخوردارند.

نقط ی اوج اعتلا و شکوفایی هنر معماری اهل ایران اسلامی را میتوان در تشکیل داد مسجد در کشور‌ایران کاوش کرد. مساجد اهل ایران جامع اکثر زمان ها، عمری وقتگیر داشته و تحولات فراوانی به خویش چشم میباشد. مسجد اهل ایران هر روز رنگی تازه پذیرفته اند و از هر عصر یادگاری دارا هستند. به همین عامل، کمتر مسجد کاملی یافته مسجد طالقانی مشهد میگردد که صرفا وابسته به یک زمان تاریخی باشد.